Vrste plaketa i kada su postale popularan način nagrađivanja
Plakete vrhunskog dizajna i kvaliteta su idealan način da odate priznanje važnim ljudima, nagradite zaposlene ili ukažete čast u posebnoj prilici. Danas je izrada plaketa u Alveto kompaniji moguća u raznim varijantama, a evo kako je izgledala od svojih početaka.
Italija: kolevka plaketa kakve poznajemo danas
Forma plakete nastaje u petnaestovekovnoj Italiji, u dobu koje se naziva Quattrocento: iz ovog perioda poznati su nam umetnici poput Botičelija, Donatela, Mikelanđela i da Vinčija.
Rana renesansa prožima se sa umetničkim stilovima kasnog srednjeg veka, pa između ostalog preovladavaju i klasične forme antičkih grčkih i rimskih skulptora. Te forme su primetne i na prvim plaketama – plaquettes.
Isprva popularne u Italiji, raširile su se Evropom tokom narednog veka, naročito uspešno u Francuskoj, Nemačkoj i Nizozemskoj. Već tokom 16. veka izlaze iz mode u mestu nastanka, ali u Francuskoj su tada u jeku popularnosti; u Nemačkoj je popularnost plaketi potrajala do 17. veka, i doživela kratak povratak sredinom 19. veka.
Sa samom rečju plaketa prvi put se susrećemo u 19. veku – termin je skovao francuski istoričar umetnosti Ežen Pio (Eugene Piot), a Emil Molinier, takođe istoričar umetnosti, opisuje ih u svojoj studiji. Renesansnim Italijanima bile poznate kao piastra, medaglietti ili modelli.
Vrste plaketa
Plakete se najpre dele po veličini, u vreme kada nastaju; tipična plaketa staje na dlan jedne ruke i ima dimenzije od 5 do 18 santimetara, a postojale su dve osnovne vrste:
- Manje, koje su sasvim nalik medaljama – bitna razlika je u tome što su plakete ukrašene samo sa jedne strane, a medalje sa obe;
- Velike, koje dobijaju naziv plaques.
Za šta su se plakete koristile?
U zavisnosti od toga koja im je bila namena, plakete u osnovi mogu biti:
- komemorativne;
- dekorativne;
- nagradne;
- umetnička dela za sebe.
Na njima su se prikazivale različite istorijske, religijske i mitološke scene – teme su bile znatno slobodnije i raznovrsnije nego na medaljama, što je još jedna distinkcija kada se porede.
Upotreba i proizvodnja plaketa nije posebno dokumentovana, i namene su varirale: neke su bile kačene na nameštaj, kutije i mačeve; imale su posebne rupice da bi se mogle zakačiti na zidove, a tokom 16. veka su se sakupljale: to su bili umetnički predmeti kompleksne izrade, metalne ploče sa gustim gravurama, koji su se mogli pronaći u kolekcijama imućnijih ljudi.
Izradom plaketa bavili su se umetnici, skulptori u bronzi koji su bili vešti u izradi manjih predmeta sa delikatnim ukrasima – često i zlatari koji su se izveštili u kreiranju finih gravura.
Plaketa kao nagrada i priznanje
Pored umetničke i dekorativne namene, plakete su se ekskluzivno dodeljivale značajnim ličnostima za njihova dostignuća i zasluge, posthumno ili za života.
Komemorativne plakete su tokom kasnijeg perioda „oživljavanja” dobile nove, velike dimenzije; u 19. veku je ono što su nazivali medaljom zapravo bila plaketa, oblikom i veličinom.
Počast se mogla odati ličnosti ili važnom istorijskom događaju: poznat je primer death penny – ja, vrste memorijalne plakete napravljene u čast svih žrtava Prvog svetskog rata.
Plakete danas
Nakon evolucije u formi, veličini, materijalima i načinu izrade, danas se plakete pre svega koriste da se ukaže čast važnim klijentima, da se zaposleni nagrade za vernost i vredan rad, da se vrhunski sportisti nagrade, a stručnjacima da se pokaže da se njihov rad ceni, te da se oda dobrinos značajnom radu za zajednicu.
Dizajn zavisi od oblasti u kojoj se dodeljuje: to može biti simboličan predmet, logo ili apstraktan, moderni oblik, a plaketa je smeštena na postolju kako bi krasila police svojih ponosnih vlasnika. Značenje je u prvom planu, i obično se pri uručivanju prave i posebne svečanosti.
Kada je u pitanju izrada plaketa dostojnih svojih budućih vlasnika, kontaktirajte Alveto stručni tim, i uz pomoć dizajnera osmislite idealno rešenje za plaketu i kutiju u kojoj dolazi. Kvalitet je naša briga – a vi podarite uspomenu koja budi tople emocije pri svakom pogledu.
